“Losbandigheid is, als het goed wordt gedaan, hoge literatuur”; daarom is De Cowboybijbel terug

Daniel López Aguilar

Krant La Jornada, dinsdag 8 juli 2025, p. 5

Met de geur van opgewarmde machaca, warm bier, gebeden tot Sint Judas Thaddeus en de echo's van de Cadets of Linares op een iPod is The Cowboy Bible van Carlos Velázquez terug, nu uitgegeven door Océano.

Deze heruitgave is geen nostalgisch gebaar, maar eerder een bevestiging van de relevantie van een tekst die het verhaal van Noord-Mexico opnieuw definieerde met bijtende humor, uitzinnige verbeelding en een esthetisch voorstel dat satire transformeerde in een daad van verzet.

"Mijn bedoeling was om te laten zien dat deze regio veel meer is dan verhalen over drugsbaronnen" , aldus de auteur, geboren in Torreón, Coahuila, in 1978, een liefhebber van concerten, Ramones -riffs en taalvervormingen.

Achter de fascinatie voor narcocultuur schuilt een rijke identiteitslaag, en dit boek was mijn manier om die te verkennen. Het was ook een reactie op de plechtige literatuur, het soort dat zichzelf te serieus neemt en uiteindelijk stof verzamelt in de academische wereld.

Velázquez werkte tien jaar in een platenzaak voordat hij kroniekschrijver en verteller werd. Maar het was De Cowboybijbel die hem, naar eigen zeggen, als schrijver lanceerde.

Ik had eerder al een ander boek gepubliceerd, maar ik voelde me geen auteur. Met dit project wist ik dat ik me de rest van mijn leven zou wijden aan het schrijven van verhalen.

De nieuwe publicatie bewaart het explosieve manifest dat het sinds de eerste verschijning in 2009 kenmerkt: een verzameling onderling verbonden verhalen die zich afspelen op een denkbeeldige kaart vol worstelaars, doe-het-zelvers, vrachtwagenchauffeurs, barmannen, voormalige wetbacks, ezels, drugsconnecties en paradoxale schaduwen van de nationale geschiedenis , zoals de achterflap aangeeft.

Het idee om een ​​unieke geografische ruimte te creëren komt van Burroughs. Hij sprak over zones waar het kwaad welig tiert. Ik wilde iets soortgelijks doen, maar dan in een noordelijke toonsoort, waar alles in zou passen: van populaire cultuur tot de echo's van Joyce of Cortazar , voegde de auteur eraan toe in een interview met La Jornada.

Dit werk schuwt conventionele vertelvormen. Het is een constructie gebaseerd op knipogen, alsof een geluidstechnicus literaire pastiches en straatervaringen mengt tot een nieuw ritme: dat van taal als een levend wezen, dat schuilgaat in de hoek van elke zin.

“In die tijd had ik het gevoel dat Mexicaanse schrijvers de taal probeerden te doden. Niet ik. Ik wilde luisteren. Naar de straat, naar de boeken, naar de taal van het noorden. Daarmee probeerde ik een nieuw geluid te creëren, een geluid dat inspeelde op een behoefte aan heruitvinding waar velen van ons onder leden.”

Het resultaat is proza ​​dat schommelt tussen punkgebrabbel en de welsprekendheid van een dronken predikant in een verlaten stationskantine.

In de tekst fungeert humor niet alleen als verlichting: het is een scherp mes, een lach die diep snijdt.

Voor Carlos Velázquez nemen degenen onder ons die lachen de realiteit serieuzer. Waar zou je liever zijn aan een etentje? Met mensen die stijf als wasapen zijn of met mensen die lachen tot ze huilen? Ik heb lang geleden al gekozen. Dat heeft me misschien lezers gekost, maar ik schrijf niet om de bewakers van het dominante discours te plezieren .

De invloeden die in deze pagina's voorkomen zijn even divers als tegenstrijdig: van David Lynch's Lost Highway , dat de inspiratie vormde voor de verhalende structuur van reïncarnatie, tot Rodrigo Fresáns Mantra , Cortázars The Pursuer en muziek als ware ideologie.

"Het is niet alleen geluid. Het zit in het DNA van het boek. Muziek schrijft ook. Soms met riffs, soms met stiltes," benadrukte de auteur.

Geconfronteerd met de dreiging van neutrale taal, die stemmen en accenten homogeniseert, blijft Velázquez standvastig in zijn afwijkende mening. De cowboybijbel vraagt ​​geen toestemming: hij barst als een dwaas los in de plechtige viering van de Mexicaanse literatuur en zet de console met een oneerbiedig geluid aan.

Tegenwoordig domineert er maar één literaire stroming. Ik weigerde op die kar te springen, en dat vind ik prima, want chaos kan, mits goed aangepakt, ook hoogdravende literatuur zijn. Hier is dat zeker het geval , concludeerde hij.

Omar González Morales

Krant La Jornada, dinsdag 8 juli 2025, p. 5

Het boek Tales from the Dark Side, uitgegeven door Planeta, is meer dan alleen horrorverhalen: het is een reis door meer dan 30 jaar aan verhalen verteld door het publiek van het gelijknamige radioprogramma.

Auteur en presentator José Ramón Cantalapiedra, ingenieur, heeft de terugkeer van het genre van de verhalende radio met eigen ogen gezien. Dit genre heeft nu een nieuw thuis gevonden op YouTube, waar hij zijn project heeft geconsolideerd.

De van oorsprong Baskische José Ramón Cantalapiedra voelde zich altijd al aangetrokken tot verhalen. Als jongeman, tijdens zijn studie techniek aan de universiteit in Puebla, deed hij stemwerk voor reclamespots en radio-uitzendingen op de radiozender van de instelling. Na zijn studie concentreerde hij zich op zijn werk, zich er niet van bewust dat hij spoedig weer op het podium zou verschijnen.

In een interview met La Jornada vertelde de schrijver over zijn overstap van de radio naar YouTube en nu naar het schrijven van fictie, nadat hij honderden verhalen van zijn luisteraars had gehoord.

In 2003 begon ik met veel plezier aan de radio. Ik deed het vroeger voor mijn studie, maar ik vond het geweldig, en tegelijkertijd was ik civiel ingenieur. Een vriendin, die al producer was voor een ander programma, nodigde me uit voor het project. Toen ik aankwam, besefte ik dat het spannend was om naar mensen te luisteren , zei ze.

De verteller legde uit dat het erg moeilijk was om zijn werk als ingenieur te combineren met dat van stemacteur.

Ik wilde niet weg, want er was zoveel om over te praten. Net toen mijn leven als ingenieur ten einde liep, stapte ik de cabine binnen en was het een andere wereld. Ik weet niet hoe ik mijn leven zonder had kunnen leven. Het was een scherpe overgang van de realiteit van bouwproblemen naar een plek waar ik over allerlei onderwerpen kon praten , legde hij uit.

Hij stelde dat het in de communicatie essentieel is om nooit het vermogen tot verwondering te verliezen: integendeel, ik ben nog steeds meer dan voorheen geïnteresseerd in wat mensen mij vertellen, omdat de wereld en de verhalen erover groter zijn dan wij denken .

Het YouTube-kanaal Tales from the Dark Side is een hit. Het publiek is jong en oud; kinderen, jongeren en volwassenen genieten van Cantalapiedra's horror- en legendeverhalen. Maar het is niet alleen fictie; het behandelt ook historische verslagen, zoals vliegtuigcrashes, natuurrampen en echte en literaire misdaden, allemaal grondig gedocumenteerd.

Het is ingewikkeld omdat het publiek van vandaag de dag zo opgaat in het nu. Een jongere kan drie uur op zijn telefoon zitten en naar tien dingen kijken, maar slechts drie van hen waren geïnteresseerd in wat ze zagen. Dat is de uitdaging waar we allemaal voor staan ​​als journalisten, schrijvers en content creators , aldus Cantalapiedra.

De verteller stelde dat het internet het voordeel heeft dat het een gevoel van verbondenheid met het publiek creëert. Zo kan iemand die thuiskomt van zijn werk en niet naar het nieuws wil luisteren, gemakkelijk het internet openen en luisteren naar een verhaal dat wordt verteld door een man die tegenover hem zit, die iets beschrijft of uitlegt, waardoor hij zich vergezeld voelt en de cyclus van eenzaamheid wordt doorbroken .

YouTube staat bekend om zijn vele projecten over uiteenlopende onderwerpen, maar de horrorgemeenschap vindt dit platform de perfecte plek voor het genre. Hierdoor verdiepen meer kijkers zich in dit literaire genre.

"Ik vond het horrorthema leuk omdat het voor iedereen herkenbaar is. Het brengt ons terug naar een natuurlijke, kwetsbare staat en zet ons aan het denken over onze omstandigheden. Mensen kunnen een geordend leven leiden: thuis, op het werk, met hun gezin... maar als je beseft dat dat allemaal kan worden verstoord, en dat het jou kan overkomen, begin je erover na te denken. Die adrenaline maakt ons ervan bewust dat er iets kan gebeuren", aldus José Ramón Cantalapiedra.

De schrijver sprak over het sterke radioprecedent van zijn project: "Als we het over horrorprogramma's moeten hebben, moeten we natuurlijk terug naar het geval van La mano peluda; ze vertelden zeer boeiende verhalen, omdat het publiek ze bedacht, maar ze richtten zich altijd op dezelfde thema's. We proberen te variëren en de 'fijne details' aan de verhalen te geven; dat definieert ons werk enorm."

Met duizenden verhalen op de achtergrond is het boek Tales from the Dark Side een klein voorbeeld van de consolidatie van het programma: "Ik ben geen schrijver: ik ben meer een cijfer- en wiskundemens, en vanaf dat moment tot aan de overstap naar de radio en vervolgens naar het vertellen van verhalen was het een geweldige ervaring.

"Ik wist nooit wanneer we genoeg zouden hebben voor een boek. Ik wilde er meer aan toevoegen, maar het was niet het juiste moment, hoewel we er nog wel eentje konden maken, omdat ik verhalen heb gehoord die een leven lang meegaan. We behandelen niet veel andere onderwerpen en we weten niet wat de toekomst brengt, maar het avontuur van dit programma gaat verder ," besloot hij.